Priemgetallen. |
|
|
1. De bouwstenen van het
vermenigvuldigen. |
|
|
Optellen is eigenlijk maar een saaie bewerking:
het enige dat je nodig hebt is het getal 1, en je kunt alle andere
getallen maken (6 = 1 + 1 + 1 + 1 + 1 + 1, en 100 = 1 + 1 +
...)
Hoeveel mooier is vermenigvuldigen!
Nu is 1 ineens waardeloos; het enige dat je ermee kunt maken is
een getal dat je al hebt!
Wat gebeurt er als je de getallen gaat "afbreken" tot
hun elementaire vermenigvuldig-bouwstenen?
Dan krijg je de priemgetallen.
Net zoals schei- en natuurkundigen ontdekten dat alle
stoffen opgebouwd waren uit atomen, zo ontdekten de wiskundigen
dat alle getallen opgebouwd waren uit priemgetallen.
Water schrijven we als H2O, dat weet iedereen. Maar op
dezelfde manier zou je het getal 20 kunnen schrijven als 225
omdat het is opgebouwd uit twee tweeën en één vijf.
Maar nu komt het belangrijke verschil; van de atomen zijn er
maar een eindig aantal, maar van de priemgetallen zijn er oneindig
veel! (het prachtige bewijs van Euclides staat hier)
|
|
|
|
|
2. De zeef van Eratosthenes |
|
|
De makkelijkste manier om priemgetallen te
vinden is een afvalrace te houden.
We beginnen hiernaast met een plank met honderd gaten. Elk staat
voor een getal van 1 tot en met 100. De bovenste rij is 1 tm 20,
daar onder 21 tm 40 enz. |
|
1 is geen priemgetal en daarom maken we een
plank waarbij gat 1 dichtgestopt is. |
|
2 is een priemgetal; maar dan zijn de veelvouden
van 2 dat niet, want die zijn deelbaar door 2. Dus we kunnen alle
veelvouden van 2 schrappen. Stop alle tweevouden dicht |
|
Het eerstvolgende getal dat nog open is is 3.
Dat is dus een priemgetal,maar daarna vallen alle drievouden af.
Die kunnen dichtgestopt worden. |
|
Dan komt 5 en vallen alle vijfvouden
af. |
|
Ga zo alsmaar door. Dat geeft
uiteindelijk de plank hiernaast. De getallen die nu nog open zijn
zijn de priemgetallen.
Dat zijn: 2,3,5,7,11,13,17,19,23,29,31,37,41,43,47
49, 53, 59, 61, 67, 71, 73, 79, 83, 89, 97 |
|
|
|
|
|
Links |
http://primes.utm.edu/ |
|
|
|