ABSOLUUT of RELATIEF?
In een Zweedse krant stond de volgende advertentie, van een soort Veilig-Verkeer-Organisatie:

In het afgelopen jaar verdronken 40 mensen bij bootongelukken
Slechts VIJF van hen droegen een zwemvest!
DRAAG ALTIJD EEN ZWEMVEST op een boot!!!!
Lijkt overtuigend nietwaar? En toch mist hier een belangrijk, zeg maar gerust essentieel, gegeven.
Wat is er aan de hand?
Stel bijvoorbeeld dat van alle mensen op boten in Zweden slechts 5% een zwemvest draagt.
Dan zou je verwachten dat van de 40 verdronkenen er 0,05 • 40 = 2 een zwemvest hadden gedragen.
Het blijken er echter 5 te zijn! Dus het dragen van een zwemvest vergroot de kans op verdrinking. Een zwemvest is juist gevaarlijk! De conclusie moet zijn  "DRAAG NOOIT EEN ZWEMVEST!"

Neem bijvoorbeeld aan dat er 5000 mensen op een boot zaten. Daarvan droegen er dan 250 een zwemvest en 4750 niet. Van die 250 zijn er 5 verongelukt, dat is  2% en van de 4750 zijn er 35 verdronken en dat is slechts 0,1%. Het dragen van een zwemvest vergroot de kans op verdrinken spectaculair.

De fout die gemaakt wordt, is dat absolute aantallen gegeven worden, terwijl het gaat om relatieve aantallen.


Bij bovenstaande advertentie mist gewoon de informatie. 
Het volgende geval is nog erger, omdat de informatie die de advertentie (afkomstig van een groep elektriciteitsmaatschappijen) geheel ontkracht er gewoon instaat:

96% van de straten in ons land is nog
steeds slecht verlicht!
Erger nog: 88% van alle misdaden in ons land vindt plaats in slecht-verlichte straten.
Laten we ons land beter gaan verlichten!

Aiaiai, ik woon in een goed-verlichte straat, en voelde mijzelf heel veilig. Tot nu toe!
Immers in 4% van de verlichte straten vindt 12% van de misdaden plaats!
Stel dat er 100 misdaden zijn en 100 straten. Dan vinden 12 misdaden plaats in 4 goed-verlichte straten. Dat is 12/4 = 3 misdaden per straat. En in de 96 slecht-verlichte straten vinden 88 misdaden plaats. Dat is 0,91 misdaad per straat.

Laat ik maar snel wat lampen gaan kapotslaan.....