Zet de vier kleuren verf in bakjes
naast elkaar, en gooi de 7 eieren er willekeurig in. Een
mogelijkheid staat hiernaast, met het eindresultaat eronder.
Maak er nu een rij enen en nullen van volgens het
principe: een EI is een 0, een schot tussen twee bakjes is
een 1.
De tekening hiernaast zou de rij 0010110000 opleveren
Een willekeurige kleuring bestaat uit een rij van 3 enen en 7
nullen.
Dus moeten we 3 plaatsen in een rij van 10 uitzoeken om een 1
neer te zetten. Dat kan op 10 nCr 3 = 120 manieren.
Conclusie: de eieren zijn op 120 verschillende manieren te
kleuren.
In het algemeen dus (n + k - 1) nCr (k
-1) |
|
Noem f(k, n)
het aantal manieren om n eieren met k kleuren verf
te kleuren.
We zijn dus op zoek naar f(4, 7)
Splits deze in tweeën:
Het aantal manieren om 7 eieren te kleuren zonder de kleur geel
is f(3,7)
Het aantal manieren met minstens één ei geel is f(4,6):
leg dat ene gele ei apart, en je moet nog 6 andere eieren met 4
kleuren verven.
Conclusie: f(4, 7) = f(3,7)
+ f(4,6) ofwel in het algemeen: f(k,
n) = f(k - 1, n) + f(k, n
- 1)
Laten we een tabel gaan maken met alle mogelijkheden: |
Het aantal eieren van elke kleur
kan variëren van 0 tot en met 7.
Schrijf daarom de volgende functie uit (voor elke kleur een
deel):
|
f(x)
= (1 + x + x2
+ ... + x7)
• (1 + x + x2
+ ... + x7)
• (1 + x + x2
+ ... + x7)
• (1 + x + x2
+ ... + x7) |
Als je alle haakjes weg zou werken geeft de coëfficiënt van x7
het aantal manieren om de eieren te kleuren.
Hier zou dat nogal veel werk zijn, maar de aanpak is wél handig
als er veel extra voorwaarden zijn. Neem bijvoorbeeld het
volgende probleem:
|
Kleur 7 eieren met 4 kleuren.
Het aantal rode eieren moet oneven zijn
Het aantal groene eieren moet even zijn
Er moeten minstens 2 eieren blauw.
Er mogen hoogstens 3 eieren geel. |
|
Dan zijn voor rood de mogelijkheden 1,3,5,7 en
voor groen 0,2,4,6 en voor blauw 2,3,4,5,6,7 en voor
groen 0,1,2,3
Dat geeft de voortbrengende functie:
|
f(x)
= (x + x3
+ x5 + x7)
• (1 + x2
+ x4+ x6)
• (x2 +x3
+ x4 + x5 + x6
+ x7) •
(1 + x + x2
+ x3) |
Uitwerken geeft ('t is even een werkje):
f(x) = x3 + 2x4
+ 5x5 + 8x6 + 13x7
+ 18x8 + 24x9 + 30x10
+ 34x11 + 38x12 + 38x13
+ 38x14 + 34x15 + 30x16
+ 24x17 + 18x18 + 13x19
+ 8x20 + 5x21 + 2x22
+ x23
En nu zie je in één oogopslag dat 7 eieren op 13 manieren zo
geverfd kunnen worden (de coëfficiënt van x13 )
en 14 eieren op 38 manieren.
Het zelfde probleem in andere jasjes:
• Bij verkiezingen zijn er 6
kandidaten en 20 stemmers. Hoeveel mogelijke uitslagen zijn
er? (53130)
• Gooi met 10 dobbelstenen, hoeveel
mogelijke worpen zijn er? (3003)
• Op 5 waslijnen moeten 7 identieke
shirts gehangen worden. Op hoeveel manieren kan dat? (330) |