|
© h.hofstede (h.hofstede@hogeland.nl)
|
|
Lineaire
Differentiaalvergelijkingen. |
|
|
|
|
Laat ik maar direct
met de deur in huis vallen: lineaire differentiaalvergelijkingen
(van de eerste orde en eerste graad) zien er zσ uit: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Stel eerst y
= u v met u en v willekeurige
functies van x (dan kunnen we daar later nog wat extra
eisen aan stellen).
Invullen: (u' v + u v' ) +
u v P = Q
⇒ u (v' + vP) + u'v - Q = 0
Kies nu v zσ dat de coλfficiλnt van u nul wordt, dus
zorg ervoor dat v' + vP = 0
Dan geldt direct al v ' = -vP ⇒ 1/v
v' = -P ⇒ lnv = -∫Pdx
⇒ v = e -∫Pdx
Dan blijft over: u'v = Q ⇒
u' e -∫Pdx
= Q ⇒ u'
= Q e ∫Pdx
primitiveren: u = ∫Q e
∫Pdx
dx
En nou maar hopen dat dat te primitiveren is!
Voorbeeld 1. Los op: y '
- 3y = e2x
Je ziet dat dit een lineaire differentiaalvergelijking is met
P(x) = -3 en Q(x) = e2x
v = e -∫Pdx
= e-∫-3dx
= e3x
u' = e2x e-3x
= e-x dus u = -e-x
+ c
De algemene oplossing is dan y = u v = ( -e-x
+ c) e3x = -e2x
+ ce3x |
|
|
|
|
snuggere
opmerking.
Als de differentiaalvergelijking geschreven is als x' + P(y)
x = Q(y) dan werkt x = u v
natuurlijk op precies dezelfde manier: gewoon x en y
verwisselen. Bedenk goed dat x' = 1/y'
dus soms kun je een differentiaalvergelijking veranderen naar deze
vorm!!!! |
|
|
|
|
|
|
|
|
OPGAVEN |
|
|
|
|
1. |
Los op: |
|
|
|
|
|
a. |
y ' - 1/x
y = x2 met y(1)
= 4 |
|
|
|
|
|
b. |
y' - y/√x
= e2√x
met y(0) = 2 |
|
|
|
|
|
c. |
y' + 2xy
= 4x |
|
|
|
|
|
d. |
xy' = y
+ x3 + 3x2 - 2x |
|
|
|
|
|
e. |
(x - 2)y'
= y + 2(x - 2)3 |
|
|
|
|
|
f. |
y' +
1/tanx y = 5ecosx |
|
|
|
|
|
g. |
x3y'
+ (2 - 3x2)y = x3 |
|
|
|
|
2. |
Los op: |
|
|
|
|
|
a. |
ylnydx
+ (x - lny)dy = 0 |
|
|
|
|
|
b. |
ydx + (xy
+ x - 3y)dy = 0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
© h.hofstede (h.hofstede@hogeland.nl)
|