|
© h.hofstede (h.hofstede@hogeland.nl)
|
|
|
Meer opgaven |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
a. |
De grafiek van een
exponentieel verband gaat door de punten (5, 18) en (12, 40)
Geef een formule. |
|
|
|
|
|
b. |
De grafiek van een
exponentieel verband gaat door de punten (16, 115) en (30, 12)
Geef een formule. |
|
|
|
|
Een nogal wiskundig
echtpaar gaat bevallen van een baby. Ze houden nauwkeurig tijdens de
zwangerschap het gewicht van het embryo in de gaten, en vinden tussen de
10e en de 20e week de stippen in de grafiek
hiernaast.
Het valt hen op dat het gewicht in deze periode bijna exponentieel
verloopt. De exponentiële rode grafiek hiernaast past goed bij de
gevonden meetwaarden.
Het lijkt erop dat die grafiek precies door het eerste en laatste
meetpunt gaat.
Na 10 weken was het gewicht 3,8 gram, en na 20 weken was het 298 gram. |
|
|
Stel een formule op van de exponentiële grafiek die precies door deze
twee meetpunten gaat. |
|
|
|
|
|
Het stralingsniveau (S) op en
bepaalde plaats direct na het inslaan van een langeafstandsraket met
nucleaire kop hangt af van de afstand (a in km) tot de plaats van
inslag. Metingen leverden de volgende tabel: |
|
|
|
|
|
stralingsniveau (S) |
161000 |
108000 |
32600 |
12000 |
4400 |
afstand (a) |
2 |
4 |
10 |
15 |
20 |
|
|
|
|
|
|
a. |
Leg duidelijk uit hoe uit
bovenstaande tabel valt af te leiden dat het hier om een
exponentieel verband gaat, en geeft een formule voor S als
functie van a. |
|
|
|
|
|
b. |
De voor een mens dodelijke dosis straling is 200
of meer. Tot welke afstand vanaf de plaats van inslag zullen er direct doden gaan
vallen? |
|
|
|
|
|
Een vaste flitspaal of een mobiele flitser werkt met het zogenaamde
dopplereffect. De
flitspaal stuurt geluidsgolven op je voertuig af, die voor ons niet
hoorbaar zijn, en meet hoe lang het duurt voordat deze geluidsgolven
teruggekaatst worden.
Zo weet de computer hoe snel je rijdt.
Van een optrekkende auto wordt tussen de tweede en twintigste
seconde vanaf de start elke 3 seconden met een flitspaal de
snelheid op dat moment gemeten. Dat levert de volgende tabel: |
|
|
|
|
|
seconden vanaf start |
snelheid (km/uur) |
2 |
40 |
5 |
75 |
8 |
101 |
11 |
120 |
14 |
136 |
17 |
145 |
20 |
150 |
|
|
|
|
|
|
In deze opgave willen we onderzoeken welk model er
bij deze tabel zou kunnen passen.
Het eerste model dat we bekijken is dat van exponentiële toename
V = b •
at
met a en b constanten.
Veronderstel dat de toename tussen seconde 2 en
seconde 5
inderdaad exponentieel verloopt. |
|
|
|
|
|
a. |
Bereken dan de constanten a en b. |
|
|
|
|
|
Exponentiële toename is echter geen goed model voor de toename van de
snelheid in de gehele periode van 2 tot 20 seconden .
Dit kun je afleiden uit de tabel. |
|
|
|
|
|
b. |
Laat dat met een berekening zien. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5. |
China ontwikkelt zich in hoog tempo tot grootmacht, ook op het militaire
vlak. Het Pentagon, het Amerikaanse Ministerie van Defensie, houdt de
Chinese defensie-uitgaven nauwlettend in de gaten. In onderstaande
figuur staan de Chinese defensie-uitgaven volgens China zelf en volgens
twee schattingen van het Pentagon, een hoge en een lage. Duidelijk is te
zien dat het Pentagon uitgaat van veel hogere defensie-uitgaven dan
China opgeeft.
Volgens het Pentagon namen de defensie-uitgaven in de periode van 2001
tot 2005 exponentieel toe. De hoge schatting steeg van 65 miljard dollar
in 2001 tot 93 miljard dollar in 2005. |
|
|
|
|
|
a. |
Bereken het jaarlijkse groeipercentage dat het Pentagon als uitgangspunt
nam voor de hoge schatting (in deze periode). |
|
|
|
|
|
In 2005 was de lage schatting 65 miljard
dollar en de hoge 93 miljard dollar, een verschil van 28 miljard dollar.
Voor de jaren na 2005 voorspelde het Pentagon dat de defensie-uitgaven
exponentieel zouden blijven toenemen. Voor de lage schatting (in deze
periode) ging het Pentagon uit van een jaarlijkse groei van 8,5% en voor
de hoge schatting van 9,5%.
|
|
|
|
|
|
b. |
Bereken in welk jaar het verschil tussen de lage en de hoge schatting
voor het eerst meer dan 50 miljard dollar zal zij |
|
|
|
|
6. |
Volgens de regels van de Warenwet mag in Nederland verkochte melk
maximaal 10 colibacteriën (Escherichia coli ) per ml
bevatten. Onder goede omstandigheden (kamertemperatuur van 20°C) zal
deze bacterie zich elke 120 minuten in tweeën delen. Het aantal zal dus
elke 120 minuten verdubbelen. De groeifactor per minuut voor het aantal
bacteriën is daarom ongeveer 1,0058.
|
|
|
|
|
|
a. |
Bereken deze
groeifactor in vijf decimalen nauwkeurig. |
|
|
|
|
|
In de
koelkast (5°C) zal dat delen veel langzamer gaan: de groeifactor is dan
ongeveer 1,0007
Neem aan dat we een pak melk kopen dat precies 10 colibacteriën per ml
bevat op het moment dat we het in de koelkast zetten. Voor het aantal
bacteriën per ml in dat pak geldt: B = 10
× 1,0007t
met t in minuten
|
|
|
|
|
|
b. |
Bereken hoe lang het duurt voordat het pak melk 500 colibacteriën per ml
bevat.
|
|
|
|
|
|
Iemand heeft twee
pakken melk gekocht. Het eerste pak is erg vers en bevat nu slechts 5
colibacteriën per ml. Het tweede pak is al behoorlijk over datum en
bevat daarom nu veel meer colibacteriën per ml. Als hij dit tweede pak
in de koelkast zet, en het verse pak bij kamertemperatuur bewaart, dan
duurt het 580 minuten totdat beide pakken evenveel colibacteriën per ml
bevatten. |
|
|
|
|
|
c. |
Hoeveel bacteriën per
ml bevat het tweede pak nu? Geef een algebraïsche berekening. |
|
|
|
|
|
|
|
|
© h.hofstede (h.hofstede@hogeland.nl)
|